KLINKEND ERFGOED
2021 INGELUID
Op 31 december om 24.00 uur ging het nieuwe jaar op vele plekken in Nederland van start met het feestelijk geluid van luidklokken. Zij hebben immers geen last van corona. Met een beetje geluk gaan ze eeuwenlang mee.
Het jaar 2020 is een bijzonder en in vele opzichten ingrijpend jaar geweest. Beperkte sociale contacten, nauwelijks evenementen, weinig muzikale beleving. Een groot deel van het afgelopen jaar hebben de meesten van ons in betrekkelijke isolatie doorgebracht. Maar nu een begin is gemaakt met vaccinaties is het einde in zicht en kan iedereen hoopvol vooruit kijken.
Om alleszins begrijpelijke redenen kon het jaar 2021 niet met vuurwerk en knallen worden uitgeluid. Vandaar het initiatief van Werkgroep De Torenklok van de Heemkundekring Tilborch.
EEN KOLONIE DWERGVLEERMUIZEN EN EEN EEUWENOUD KERKORGEL
Iedereen die met monumentale gebouwen, grotten en andere holle plekken te maken heeft weet: dat zijn ideale plekjes voor vleermuizen. Vleermuizen worden beschermd, dus als je zo’n mooie vleermuizenplek tegenkomt moet je er zuinig mee om gaan. En terecht. Maar wat nou, als zo’n plekje zich precies boven een eeuwenoud orgel bevindt? Zoals in de Grote of Sint Bavokerk in Haarlem, precies boven het indrukwekkende Müllerorgel uit 1738.
Voor meer informatie, klik hier.
ERFGOED PER PODCAST: ALLE REGISTERS OPEN
De podcast doet het goed. Nu we in coronatijden niet ‘uit’ kunnen, halen we buiten naar huis, óók het klinkend erfgoed. Radio 4 heeft enkele mooie podcasts in de aanbieding, waaronder een inspirerende serie over organisten, hun inspiratie en de prachtige instrumenten die zij bespelen. Elsbeth Gruteke zoekt de organisten bij hun orgels op. Wat inspireerde hen om deze kolossale instrumenten te gaan bespelen? Welke betekenis heeft de muziek voor hen? En wanneer trekken zij alle registers open? Hoog in de Hooglandse Kerk hangt het 16de-eeuwse De Swart-Van Hagerbeerorgel. Daar vertelt de vaste bespeelster Willeke Smits over haar levenslange liefde voor het orgel, hoe ze het heeft leren bespelen en hoe zij de kracht van de muziek ervaart. In opvolgende afleveringen zijn onder meer Geert Bierling (stadsorganist Rotterdam), Wybe Kooijmans (Grote Kerk Naarden), Cor Ardesch (Grote Kerk Dordrecht) en Simon Stelling (Adventskerk Alphen aan den Rijn) te gast. Een mooie serie om naar te luisteren.
BEIAARDIER: CORONA-PROEF BEROEP!
In deze tijd krijgt klinkend erfgoed van klokken en beiaarden, waarvoor SKEN zich inzet, nieuwe betekenis. Al enige tijd bijvoorbeeld geven op woensdagavonden kerkklokken een signaal van hoop.
Beiaards krijgen nu ook meer aandacht van het publiek, vooral door de inzet van onze beiaardiers. Die hebben geen last van de ‘anderhalvemetersamenleving’, waardoor andere musici voorlopig niet of nauwelijks kunnen optreden. De beiaardier houdt door zijn of haar speelplek – meestal ergens hoog in een toren –afstand genoeg tot het publiek.
Maar in figuurlijke zin is die afstand door corona een stuk kleiner geworden. Want onze beiaardiers worden momenteel meer gehoord dan anders. Omdat er minder verkeerslawaai is. Of omdat beiaardiers zich extra inspannen om de samenleving een hart onder de riem te steken met hun klokkenspel.
Met inventieve acties. Publiek kan bijvoorbeeld via de smartphone verzoeknummers vragen. Een soort ‘beiaard-thuisbezorgd’. Er worden allerlei extra concerten en andere beiaard-evenementen georganiseerd.
Kortom, ook hier geldt dat eeuwenoud klinkend erfgoed een nieuwe rol en betekenis kan krijgen. Dus laten we zuinig zijn op onze beiaarden en die uitstekende en bevlogen beiaardiers!
Meer voorbeelden van verzoekconcerten vindt u hier, en hier, en hier.
Carillon Woerden
PRIKBORD: VOOR ACTIVITEITEN EN NIEUWTJES
Het SKEN prikbord op deze website is in het leven geroepen om aandacht te vestigen op de vele bijzondere activiteiten en interessante berichten rond klokken, beiaards, orgels en torenuurwerken. Mooie activiteiten en interessante berichten kunnen hier onder de aandacht worden gebracht.
Organ²/ASLSP: LANGSTE ORGELSTUK TER WERELD
Sinds zaterdag 5 september 2020 15:09 vult een nieuwe klank de ruimte van de Burchardikirche in Halberstadt. Met belangstelling volgden fans van het kunstproject Organ²/ASLSP van John Cage de klankwisseling. Op het instrument is namelijk al bijna twintig jaar onafgebroken hetzelfde muziekstuk te horen, met gedurende de afgelopen zes jaar steeds dezelfde klank. Tot 5 september.
In 1985 componeerde John Cage het stuk oorspronkelijk voor piano. In 1987 paste Cage Organ²/ASLSP aan als muziekstuk voor orgels. De afkorting ASLSP staat voor "As Slow As Possible" en de betekenis van Organ² is een machtsverheven orgel. Bij de compositie heeft Cage niet aangegeven hoe langzaam het stuk gespeeld moet worden. De pianoversie varieert van 20 tot maximaal 70 minuten, aangezien de klank niet langer kan duren dan de tijd die de trilling van de snaar duurt. Een orgel heeft die beperking niet: een noot kan in principe oneindig voortduren. De uitvoering in de Buchardikirche wordt het langzaamste en langstdurende orgelstuk ter wereld en zal in totaal 639 jaar duren.
De klankwisseling was een bijzonder moment voor fans van het project. De wisseling vond plaats doordat er nieuwe orgelpijpen werden toegevoegd. De volgende toonverandering is op 5 februari 2022.
Voor meer informatie: www.aslsp.org/de
Op de site van de NOS is een korte reportage te zien.
SKEN EN DE REGIO
SKEN richt zich sinds 2019 op samenwerking met initiatieven in heel Nederland. Er zijn veel festivals en projecten met klinkend erfgoed. Orgel- en beiaardfestivals bijvoorbeeld.
De toegevoegde waarde van SKEN kan verschillend zijn. Zo is SKEN door haar relaties met overheden en de RCE in staat om desgewenst voor (meer) nationale uitstraling van een evenement te zorgen. SKEN heeft ook goede connecties met een aantal fondsen op landelijk niveau. Ervaringen die SKEN tot nu toe opdeed met haar medewerking aan projecten wil SKEN eveneens graag delen.
Hebt u plannen en wilt u contact met ons? Mail ons via info@klinkenderfgoed.nl.